Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, η τεχνική βοήθεια που παρέχεται για την αρωγή χωρών που διέρχονται κρίση, όπως η Ελλάδα, πρέπει να εστιάζει σε βιώσιμες μεταρρυθμίσεις αλλά και στη διευκόλυνση της συνέχισης των δραστηριοτήτων μέσω της ενίσχυσης των εθνικών διοικήσεων. Σε νέα έκθεσή τους που αφορά την ομάδα δράσης για την Ελλάδα, η οποία συγκροτήθηκε το 2011 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι ελεγκτές συνιστούν για το μέλλον, αφενός, οι αντίστοιχοι φορείς να βασίζονται σε μια στρατηγική με σαφώς καθορισμένους στόχους και, αφετέρου, η βοήθεια να ιεραρχείται βάσει προτεραιοτήτων και να είναι εστιασμένη.
Η ομάδα δράσης επικεντρώθηκε στη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης στην Ελλάδα, τη βελτίωση της φορολογικής διοίκησης και την επαναφορά της χώρας σε ρυθμούς ανάπτυξης, μέσω της προώθησης του επιχειρηματικού περιβάλλοντός της. Οι ελεγκτές εξέτασαν κατά πόσον η ομάδα δράσης εκπλήρωσε την εντολή της και κατά πόσον η παρασχεθείσα βοήθεια συνέβαλε αποτελεσματικά στη μεταρρύθμιση. Συνέλεξαν στοιχεία από την Επιτροπή, από παρόχους υπηρεσιών, κρατικές υπηρεσίες και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη.
«Παρότι η ομάδα δράσης απέδειξε ότι πρόκειται για μηχανισμό ικανό να παράσχει τεχνική βοήθεια σύνθετης φύσης, υπήρξαν αδυναμίες στον σχεδιασμό ορισμένων έργων, ενώ όσον αφορά την επιρροή που ασκήθηκε στην πρόοδο της μεταρρύθμισης τα αποτελέσματα είναι ανάμεικτα» δήλωσε ο κ. Baudilio Tomé Muguruza, Μέλος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου και αρμόδιος για την έκθεση.
Η τεχνική βοήθεια παρασχέθηκε στις ελληνικές αρχές σύμφωνα με την εντολή της ομάδας δράσης, χωρίς όμως να συμβάλλει πάντοτε ικανοποιητικά στην επίτευξη των μεταρρυθμίσεων, δήλωσαν οι ελεγκτές, επισημαίνοντας παράλληλα ότι η αξιολόγησή τους πρέπει να εξεταστεί υπό το πρίσμα της ασταθούς πολιτικής κατάστασης στην Ελλάδα. Λόγω της επείγουσας κατάστασης, κατέστη επιτακτική η ταχεία συγκρότηση της ομάδας δράσης, χωρίς να λάβει χώρα εμπεριστατωμένη ανάλυση άλλων επιλογών και χωρίς την πρόβλεψη ειδικού προϋπολογισμού. Δεν υπήρχε ένα ενιαίο, αναλυτικό έγγραφο στρατηγικής που να αποτελεί τη βάση για την παροχή της βοήθειας ή την ιεράρχηση των προτεραιοτήτων.
Η παροχή βοήθειας ήταν κατάλληλη και εν γένει εναρμονισμένη με τις απαιτήσεις του προγράμματος και η ομάδα δράσης ανέπτυξε ένα ευέλικτο και διαφοροποιημένο σύστημα παροχής βοήθειας. Εντούτοις, υπήρχαν αδυναμίες σε επίπεδο έργων: οι διαδικασίες επιλογής των παρόχων υπηρεσιών δεν βασίζονταν πάντοτε σε εμπεριστατωμένη ανάλυση των διαθέσιμων εναλλακτικών προτάσεων και σε ορισμένες συμβάσεις παροχής μακροπρόθεσμης βοήθειας δεν ορίζονταν με σαφήνεια τα αντίστοιχα παραδοτέα.
Το σύστημα για την παρακολούθηση της προόδου ήταν αποτελεσματικό, αλλά η εμβέλεια των ελέγχων που διενεργήθηκαν σε εξωτερικούς παρόχους διέφερε σημαντικά, σύμφωνα με τους ελεγκτές. Επιπλέον, δεν υπήρξε συστηματική παρακολούθηση του τρόπου με τον οποίο οι ελληνικές αρχές έδωσαν συνέχεια σε διατυπωθείσες συστάσεις ούτε και του ευρύτερου αντικτύπου της βοήθειας.
Ο αντίκτυπος της τεχνικής βοήθειας στην πρόοδο της μεταρρύθμισης ήταν ανάμεικτος, δεδομένου ότι η υλοποίηση εξέφευγε του πεδίου ελέγχου της ομάδας δράσης και εξαρτάτο από εξωτερικούς παράγοντες. Στον τομέα των διαρθρωτικών δαπανών η πρόοδος ήταν ικανοποιητική, αλλά, όσον αφορά τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης και της φορολογίας, η τεχνική βοήθεια ήταν μόνον εν μέρει αποτελεσματική.
Συστάσεις
Οι ελεγκτές συνιστούν, πρώτον, οποιοσδήποτε φορέας παροχής τεχνικής βοήθειας να δρα βάσει στρατηγικής με σαφώς καθορισμένους στόχους, δεύτερον, οι δραστηριότητες τεχνικής βοήθειας να ιεραρχούνται βάσει προτεραιοτήτων και να υλοποιούνται σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία και, τρίτον, οι εν λόγω δραστηριότητες να εστιάζουν στην ενίσχυση της ικανότητας των εθνικών διοικητικών αρχών, ούτως ώστε να καθίσταται δυνατή η συνέχιση της λειτουργίας τους και η βιωσιμότητα των μεταρρυθμίσεων.
Οι ελεγκτές συνιστούν επίσης στην Επιτροπή:
• να δημιουργήσει μια δεξαμενή εξωτερικών εμπειρογνωμόνων οι οποίοι θα μπορούν να τοποθετούνται, αναλόγως των αναγκών, σε έργα τεχνικής βοήθειας στα κράτη μέλη,
• να εξορθολογίσει τον αριθμό των εταίρων με σκοπό να διασφαλιστεί η συνοχή και να απαιτούνται λιγότερες προσπάθειες συντονισμού των πολιτικών,
• να επιλέγει παρόχους υπηρεσιών βάσει συγκριτικής ανάλυσης των διαθέσιμων επιλογών και να καθορίζει σαφώς το πεδίο αναφοράς της τεχνικής βοήθειας,
• να διασφαλίσει ότι η υλοποίηση της τεχνικής βοήθειας παρακολουθείται και αξιολογείται συστηματικά, καθώς και ότι τα διδάγματα που αντλούνται αξιοποιούνται στην όλη διαδικασία.
